overzicht boeken - vorig boek - volgend boek



bekijk de pagina's

Gustav Pfizer en Julius Schnorr von Carolsfeld [ill.], Der Nibelungen Noth
Stuttgart, Cottascher Verlag, 1843
Bibliotheek Koninklijke Academie voor Schone Kunsten & Ontwerpwetenschappen

In deze publicatie bewerkte Gustav Pfizer (1807-1890) Der Nibelungen, een Germaans-Noors mythologisch verhaal over de Bourgondische koninklijke familie. 'Nibelungen' of 'Niflung hoart' was de naam die gegeven werd aan de grote rijkdom ('schat') van deze Rijnlandse Bourgondiërs. Het verhaal behandelt de familiale beslommeringen van dit geslacht en de uiteindelijke ondergang ervan door een moordpartij aan het hof van koning Etzel of Atzel (Attila de Hun), waarbij ondermeer koning Gunther en diens vazal Hagen omkomen en de Nibelungen schat voor eeuwig verloren gaat.

De romantische schilder Julius Carolsfeld von Schnorr (1794-1872) voorzag deze publicatie van afbeeldingen. Hij was medeoprichter van de Nazareners, een groep romantische schilders die als doel hadden om de eerlijkheid en spiritualiteit in de Christelijke kunst nieuw leven in te blazen. Na zijn terugkeer uit Rome trad hij in dienst van koning Lodewijk I van Beieren en vestigde zich in München. Eén van zijn verwezenlijkingen daar was het verfraaien van 5 hallen in het nieuwe paleis met fresco's met het Nibelungenlied als thema.

Impressie

Avontuurlijke ridderverhalen doorspekt met intriges, listen en romantiek spreken in de 21ste eeuw blijkbaar nog een breed publiek aan wat de recente herdrukken van dit oorspronkelijk werk uit 1843 verklaart. Het groot aantal fraaie illustraties met houtgravures zal daar uiteraard ook verband mee houden. Door de mooie, eenvormige bladspiegel komen die illustraties en de fijn gedrukte tekst in versvorm nog beter tot hun recht. De historische context van deze sage kan mij als geschiedkundige zeker boeien: in 436 wordt het Rijnlandse rijk van de Bourgondiërs verwoest door een inval van de Hunnen. Deze ramp wordt hier als een familietragedie verwoord.

Een mooie afbeelding op pagina 22 toont ons de held Sigfrid uit “Niederland”, die op zijn reis naar Worms een draak doodt en zich nadien baadt in diens bloed wat hem nagenoeg onkwetsbaar maakt. Op pagina 124 zien we diezelfde Sigfrid zijn vriend, de Bourgondische koning Gunther, helpen om de Ijslandse schone Brunhild te veroveren. Hij ontvreemdt hierbij haar gouden ring en zijden gordel en schenkt die aan zijn toekomstige bruid Kriemhild , de zuster van Gunther. Later zal dit voorval een twist veroorzaken tussen de twee vrouwen (afbeelding op pagina 159) en zelfs leiden tot de dood van Sigfrid en tot een huwelijk van Kriemhild met de Hongaarse koning Etzel, Attila de Hun (pagina 249).

Karine Houthuys (bibliothecaris)