overzicht boeken - vorig boek - volgend boek



bekijk de pagina's

Jacob van Campen, Afbeelding van 't stadt huys van Amsterdam in dartigh coopere plaaten...
Amsterdam, Dancker Danckert, 1661
Bibliotheek Koninklijke Academie voor Schone Kunsten & Ontwerpwetenschappen

Jacob van Campen (1596-1657) stamde uit een zeer welgestelde familie. Hij was van opleiding schilder, maar daarnaast genoot hij ook bekendheid als architect en ontwerper van decoraties. Tijdens een reis naar Italië kwam hij in contact met de ideeën van Palladio, Scamozzi en Vitruvius, die hij bij zijn terugkeer naar Nederland trachtte te combineren met de inheemse baksteenbouw. Dit resulteerde in een bouwstijl die bekend werd als het Hollands Classicisme.

Het ontwerp voor het stadhuis van Amsterdam (heden ten dage het Koninklijk paleis) was één van zijn meest prestigieuze werken. Het moest een volmaakt gebouw worden, zowel qua maatvoering, als ook qua verhoudingen en boodschap naar de toeschouwer. Tijdens de bouw hiervan verbleef van Campen in het duurste logement in Amsterdam. Na een ruzie met Stalpaert, die het project ook afwerkte, verliet hij Amsterdam, alvorens het stadhuis voltooid was.

Impressie

Een ode aan het beroep van de stadsbouwmeester (=architect). Een lofzang op de bouwstijl, die men later het Hollandse Classicisme zou dopen. In het geïllustreerde werk Afbeelding van't Stadt Huys van Amsterdam in dartigh coopere plaaten, geordineert door Iacob van Campen, wordt het 'grootste stadhuis van Europa' op onnavolgbare wijze weergegeven in al zijn grootsheid. De prachtig gedetailleerde monochrome prenten ademen een zakelijke sfeer maar verbluffen in hun zuiverheid.
Vanwege de enorme evolutie van het boekdrukmedium sinds de zeventiende eeuw is het moeilijk het werk in zijn juiste context te plaatsen.

Vandaag zijn maandelijkse, tweewekelijkse architectuurtijdschriften, rijk geïllustreerde monografieën van gekende en minder gekende architecten gedrukt in grote oplage en verspreidt in alle lagen van de bevolking een evidentie geworden. In de zeventiende eeuw echter was de druk van dergelijk boek een omvangrijk werk, vaak toegespitst op een kleine groep intellectuelen. Juist omdat het boek handelt over één enkel bouwwerk, verschilt het van de overgrote meerderheid van contemporaine werken over architectuur omdat die vooral een overzicht gaven van de regels in de architectuur en vaak bedoelt als handboek. Het boek Afbeelding van't Stadt Huys van Amsterdam in dartigh coopere plaaten, geordineert door Iacob van Campen diende naast de promotie van de bouwstijl en de verspreiding van een ideaal ook de grootsheid van de hoofdstad van de Republiek en de kunde van de bouwmeesters. Een uniek boek dat handelt over een uitzonderlijk gebouw.

Jochen Devylder (doctoraatsstudent architectuur)