Godefroy Schadow, Polyclète ou théorie de mesures des hommes selon le sexe et l'age
Berlin, 1834
Bibliotheek Koninklijke Academie voor Schone Kunsten & Ontwerpwetenschappen

In deze publicatie tracht de Duitse beeldhouwer Johann Gottfried Schadow (1764-1850) de wiskundige theorie van de Griekse beeldhouwer Polykleitos (5de eeuw v. Chr.) te reconstrueren.

Polykleitos was één van de grootste beeldhouwers van zijn tijd, de klassieke periode. Hij zou de stichter geweest zijn van de School van Argos en was tevens de uitvinder van de contrapost-houding. Zijn belangrijkste werk over de beeldhouwkunst, de 'Kanoon', is verloren gegaan. Hierin zou hij op basis van wiskundige verhoudingen de idealen hebben uitgetekend voor de klassieke beeldhouwkunst. Hij werkte vooral met brons. De werken van hem die we nu nog kennen zijn Hellenistische en Romeinse kopieën. Hieruit blijkt de invloed en populariteit die zijn werken in de Oudheid genoten.

Dit boek van Schadow is een tweedelige en tweetalige verhandeling die uitgaat van de stelling dat beeldhouwen geen abstract gegeven is zoals schilderen en dient ondersteund te zijn door allerlei meetkundige standaarden. Het boek bevat een opsomming van beschrijvingen van kunstenaars die Schadow zijn voorgegaan en die eveneens de behoefte hadden om het menselijk lichaam te meten.

Hij bedient zich van een eigen maatsysteem en een selectie van klassieke beelden die vervolgens meetkundig worden vergeleken met eigen tekeningen van boreling tot oude volwassene van beide seksen. Hij verdedigt de stelling dat de klassieke verhoudingen superieur zouden zijn aan de fantasie van de vrije artistieke expressie. De laatste bladzijde toont ons het onderscheid tussen de rassen, met als uitgesproken voorbeeld een karikaturaal afgebeelde Pools Joodse man.

Dit boek is een curiosum dat reeds in zijn tijd een vroeg 20ste eeuws denken inleidt.

Lou Gils (docent vrije grafiek)