Cornelli de Bie, Neerlans schouburgh oft speel-tooneel, heerelijck op-gepronckt, verciert, en gheopent by de konst-minnende lief-hebbers vande seer edele rethoryck gulde diemen noemt: Den Groeyenden Boom tot Lier
Antwerpen, Robyns, 1707
Bibliotheek Koninklijk Conservatorium

Dit zeldzame en goed geconserveerde boekje was een van de 838 nummers uit de 'Tooneelbibliotheek Antwerpen' die in 1927 door de conservatoriumbibliotheek verworven werden. Het is deze 'Tooneelbibliotheek' die de basis vormt voor de kostbare historische toneelcollectie van het conservatorium.

Jan Frans Willems noemde dit boekje 'een soort van Prospectus van 28 bladzyden tot het uitgeven eener verzameling van 's mans tooneelspelen, in vier deelen'. Willems was overigens niet erg enthousiast over de dichtkunst van De Bie die hij bestempelde als 'een der vruchtbaerste dichters (...) welke ons land heeft opgeleverd, schoon hy door de voortbrengsels van zyne laetste jaren veel meer een rymelaer dan een dichter mag genoemd worden.' Ook over De Bie's toneelstukken oordeelde Willems: 'De meesten van zyne treur- en blyspelen werden vertoond op de Liersche rederykkamers. Na zyn dood echter geraekten zy aldaer in den vergetelhoek, wat zy overigens ook wel verdienden.'

Cornelis de Bie (1627-ca.1711) omschrijven als een bezige bij levert een flauw woordgrapje op, maar tegelijk een zeer rake typering. De Bie was immers notaris in Lier en vervulde daar nog veel andere officiële taken. Daarnaast was hij er actief in het literaire milieu als lid van de rederijkerskamer Den Groeyenden Boom. Het oeuvre van De Bie is heel heterogeen - gaande van een lied- en embleemboek tot een geschiedenis van 'zijn' stad Lier en een verzameling kunstenaarsbiografieën, maar het genre waar hij pas echt in uitblonk, is toneel. Hij schreef om en bij de 40 stukken, zowel tragedies als kluchten, en was van plan om zijn omvangrijke toneelproductie in een vierdelige verzamelbundel te laten uitgeven. Het is echter onzeker of die vier delen ooit zijn verschenen. Wel krijgen we dankzij Neerlans schouburgh, dat waarschijnlijk bedoeld was als voorwerk bij De Bies verzameld toneeloeuvre, een overzicht van zijn werk. In Neerlans schouburgh vermeldt hij voor elk van de vier boeken welke toneelstukken in welk boekdeel moesten voorkomen en geeft hij een beknopte uitleg bij elk stuk.

Maartje De Wilde (literatuurwetenschapper Universiteit Antwerpen)